Vereniging Behoud de Volendammer Botters

Over de vereniging
In 1993 belande een wrak van een houten botter, een Volendammer Kwak, in handen van enkele enthousiastelingen. Die hadden zich tot doel gesteld om deze te restaureren en daarmee de rijke zeil- en visserijhistorie van het dorp nieuw leven in te blazen. Dat enthousiasme heeft geleid tot de oprichting van een vrijwilligersclub en in 2011 tot de Vereniging Behoud de Volendammer Botters. De vereniging heeft ondertussen 6 botters en de leden verzorgen daarvoor de restauratie, het onderhoud, het beheer, de exploitatie en een zeilopleiding. Het doel is om met dit varend erfgoed het verleden een gezicht te geven en deze als ‘parels’ voor de thuishaven Volendam te behouden. De vereniging beschikt daartoe sinds 2022 ook over een werf waar restauratie en onderhoud plaats vinden.
Van begin april tot eind oktober wordt met de schepen actief gevaren tijdens zeilwedstrijden, culturele- en nautische evenementen en verhuur/sponsor tochten.

Huur een Botter

Exploitatie en verhuur

De vier Volendammer Kwakken zijn te huur voor dagtochten vanuit de thuishaven Volendam. Tegen meerkosten kan ook worden opgestapt in de haven van Edam, Monnickendam of Marken. Het schip wordt gehuurd met de tweekoppige bemanning en er kunnen maximaal twaalf gasten mee. Arrangementen zijn mogelijk, met bijvoorbeeld een bezoek aan Marken, een rondleiding door een palingrokerij, bezoek aan de werf of museum in Volendam.

Catering

Catering De vaartochten zijn standaard inclusief koffie bij vertrek. Eten en drinken aan boord kan zelf worden verzorgd, dit maakt het arrangement financieel aantrekkelijk. Desgewenst kan op verzoek de catering ook door de vereniging worden verzorgd en dan kan een keuze gemaakt worden variërend van eenvoudig belegde broodjes tot een luxe lunch of maaltijd aan boord.

Wilt u dus op een originele manier een gezellige, sportieve, maar ook comfortabele zeildag doorbrengen op de Gouwzee dan is de Volendammer Kwak daar het aangewezen schip voor.

De opbrengsten van de verhuur van het schip worden gebruikt om het schip in de vaart te houden.

Word Sponsor

Donateurs en vrienden helpen ons om de schepen in de vaart te houden. Als donateur of vriend houden we je op de hoogte van de omwikkelingen en kun je uiteraard ook meevaren.

VD84

Deze Kwak is gebouwd in 1918 bij Werf Kater te Monnickendam, is ook ongeveer 16 meter lang en ruim 5 meter breed. Het is van origine een vissersschip waarmee tot 1960 is gevist op de Zuiderzee, later het IJsselmeer. Na 1960 is de VD84 voor de plezier en chartervaart gebruikt. In de jaren ’80 raakte de kwak in verval.
In het najaar van 2001 is de VD84 aangekocht door de stichting Odion, een stichting voor ondersteuning en dienstverlening aan mensen met een beperking. Odion heeft voor de restauratie een begeleide werkplek ingericht waarmee dagelijks is gewerkt aan het behoud en zodoende kon de VD84 weer in de vaart worden genomen. De VD84 staat officieel als Varend Monument geregistreerd bij de Federatie Varend Erfgoed Nederland.

VD241

Deze Kwak is in 1911 gebouwd bij Werf Kater te Monnickendam, is ook ongeveer 16 meter lang en ruim 5 meter breed.
Het is van origine een vissersschip waarmee tot 1960 is gevist op de Zuiderzee, later het IJsselmeer. Tot 1957 onder VD241 en daarna tot 2012 onder het nummer VD5. Vanaf 1960 is de VD5 in gebruik geweest voor de recreatievaart. Aan het eind van die periode verkeerde het schip in een slechte staat van onderhoud. Uiteindelijk is de VD5 in 2003 door Dick Kwakman van de KIVO geschonken aan de stichting Zuiderzee Cultuur met de wens om het schip na restauratie het oude visserijnummer VD241 terug te geven, het nummer waar onder zijn vader Klaas Kwakman(Bol) viste.

VD17

Deze Kwak is in 1919 is gebouwd bij Werf Kater te Monnickendam, is ook ongeveer 16 meter lang en ruim 5 meter breed. Het is van origine een vissersschip waarmee tot 1952 is gevist. Na die periode werd de kwak verkocht voor de recreatie en omgebouwd tot kajuitjacht. In 1993 werd het schip overgenomen door Fred Ros die het schip in zijn geheel restaureerde. Tot 2010 was de VD17 in gebruik voor de chartervaart, eerst op het IJsselmeer en vanaf 2005 op de Caraïbische Zee vanaf Bonaire. In 2010 werd het schip aangekocht door de Stichting VD17 en teruggehaald naar Volendam.
Van 2014 tot en met 2016 is het schip weer grondig gerestaureerd waarbij de voorsteven, de achtersteven en de kielbalk volledig werden vervangen
De VD17 is officieel als Varend Monument geregistreerd bij de Federatie Varend Erfgoed Nederland.

VD172

Deze Kwak is in 1904 gebouwd bij Werf Kater te Monnickendam, is ongeveer 16 meter lang en ruim 5 meter breed.
Het is van origine een vissersschip waarmee tot 1963 is gevist op de Zuiderzee, later het IJsselmeer. Vanaf dat moment is de VD172 als studentenbotter en later als charterschip gebruikt. In de jaren ’80 raakte de kwak in verval en belandde uiteindelijk als wrak bij het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. In 1993 kloppen daar twee Volendammers aan met de vraag of ze de VD172 mee mogen nemen om te restaureren. Ze wilden met het schip het verleden laten herleven om het na de restauratie als parel in de thuishaven Volendam terug te brengen. Voor het symbolische bedrag van 1 gulden werd het vaartuig overgedragen aan de speciaal daarvoor opgerichte Stichting d’ Garnkwak. De restauratie is onder begeleiding van scheepstimmerman Cees Droste in 2000 voltooid. Inmiddels zijn in 2024 weer grote reparaties uitgevoerd.
De Kwak verkeert nu weer in goede conditie en is officieel als Varend Monument geregistreerd bij de Federatie Varend Erfgoed Nederland.

VD54

Tijdens een storm in 1896 vergingen in een nacht enkele kwakken en verdronken meerdere vissers. Naar aanleiding van deze ramp besloten rond het jaar 1910 acht Volendammer schippers een ijzeren kwak te laten bouwen bij werf Vooruit van Stapel in Enkhuizen.
Een Kwak van 16m lang en 4,90m breed maar met een hoger achterschip dan bij de houten kwakken, omdat die door het lage achterschip niet bestand waren tegen de hoge achterop komende golven van de Noordzee. Zo zou de VD54 ook beter geschikt zijn voor de visserij op de wadden-en Noordzee. De ijzeren kwakken hadden uitstekende vaareigenschappen en werden ook wel Noordzeebotters genoemd. Daarnaast was het dek echt waterdicht waardoor het verblijf in de roef bij slecht weer veel aangenamer was dan bij een botter met een houten dek. Het schip vervulde zodoende bij slecht weer vaak onderdak aan andere visserlui en kreeg zo de bijnaam ‘het hotel’. De kiel voor de VD54 werd gelegd op 19 oktober 1912 en de Kwak kreeg de naam “Maria”.

Om te varen en te vissen waren er minstens drie man nodig terwijl dat zelfde werk op de houten kwakken met twee man kon. Vanwege de speciale coating van de bun bleek de vis heel snel dood te gaan. Door het zoute water werden de ijzeren schepen al snel roestbakken en bleek zo’n stalen schip nog meer onderhoud nodig te hebben dan een houten. Zodoende gingen ze binnen een paar jaar weer in de verkoop en zijn inmiddels vrijwel geheel verdwenen..

In 2017 werd de VD54 te koop aangeboden en met behulp van enkele sponsoren is de vereniging er in geslaagd dit Schip, dat zo’n prominente plaats innam in de historie van het Nederlands- en Volendams cultureel varend erfgoed, te verwerven en zo voor de toekomst te behouden.
Het schip verkeert alleen in slechte staat. Het onder-waterschip is op meerdere plaatsen nagenoeg doorgeroest, de mast, tuigage en andere onderdelen zijn aan vervanging toe. Kortom de vereniging heeft zich een helse klus op de schouders gehaald om deze unieke stalen kwak weer tot zijn oorspronkelijke staat te restaureren. Een klus voor het komende decennium.

QJ Junior Kwak

Om de jeugd kennis te laten maken met het zeilen op en met een botter is een oorspronkelijke botter met zijn enorme lengte en zware tuigage een te grote uitdaging. Om die reden heeft de vereniging in 2018 met behulp van Fysiotherapie Dukaton, Habbeke Shipyard en RABObank een kleine aluminium kwak gebouwd. Deze heeft een lengte van 5 meter en een tuigage zoals die op een echte botter. Op deze lichte en handzame Junior Kwak kunnen jongeren eenvoudiger de techniek van het zeilen met een botter leren. Zodoende is een echte jeugdopleiding mogelijk geworden. In de zomerperiode worden per jaar 10 zeillessen van 2 uur aangeboden met daarnaast lessen over de theorie van het zeilen, het leggen van knopen en de regels op het water. In de winter is het mogelijk om kennis te maken met de technieken die horen bij het onderhoud van een houten Kwak.
De vereniging wil de bijzondere zeil- en visserijhistorie ook onder de aandacht brengen bij de jeugd van Volendam en organiseert historische en zeildagen met de leerlingen van de in de gemeente gevestigde scholen.